Giới chuyên gia cho rằng thiếu kinh nghiệm đối phó dịch bệnh và chủ quan trong đoạn đầu là những nguyên nhân các bệnh viện trên khắp châu Âu lâm vào khó khăn.
"Nếu bị ung thư, bạn sẽ muốn được chữa trị tại bệnh viện châu Âu", Brice de le Vingne, người đứng đầu công tác chống Covid-19 của Bác sĩ Không Biên giới ở Bỉ, nói. "Tuy nhiên, châu Âu đã không ghi nhận dịch bệnh lớn trong hơn 100 năm qua, giờ họ không biết phải làm gì".
|
|
Y tá mặc đồ bảo hộ tại bệnh viện ở Italy ngày 29/3. Ảnh: AFP. |
Tuần trước, WHO chỉ trích các nước "phung phí" cơ hội phiên dịch ngăn chặn nCoV. Họ cho rằng các quốc gia lẽ ra nên phản ứng mạnh mẽ hơn từ hai tháng trước, bao gồm thực hiện nhiều xét nghiệm hơn và giám sát mạnh mẽ hơn.
De le Vingne nói rằng cách tiếp cận của châu Âu ban đầu quá lỏng lẻo và thiếu các biện pháp dịch tễ học cơ bản như truy dấu lịch sử tiếp xúc của bệnh nhân .
Trong dịch Ebola, bao gồm lần bùng phát gần đây nhất ở Congo, giới chức hàng ngày công bố số người từng tiếp xúc với bệnh nhân đã được xác định, ngay cả ở những ngôi làng hẻo lánh bị tê liệt bởi các cuộc tấn công vũ trang. Sau khi Covid-19 bùng phát vào cuối năm ngoái, Trung Quốc đã huy động khoảng 9.000 nhân viên y tế để truy dấu hàng nghìn người từng tiếp xúc với bệnh nhân ở Vũ Hán mỗi ngày.
Nhưng ở Italy, trong một số trường hợp, giới chức để bệnh nhân tự thông báo với những người từng tiếp xúc rằng họ dương tính với nCoV và chỉ giám sát họ bằng các cuộc gọi điện hàng ngày. Tây Ban Nha và Anh từ chối cho biết bao nhiêu nhân viên đảm nhận nhiệm vụ truy dấu lịch sử tiếp xúc hay họ đã xác định được bao nhiêu người nghi nhiễm bằng biện pháp đó.
"Chúng ta rất thành thạo truy dấu lịch sử tiếp xúc nhưng vấn đề là chúng ta làm chưa đủ", Bharat Pankhania, bác sĩ về bệnh truyền nhiễm tại Đại học Exeter ở tây nam Anh, cho biết.
Khi số ca nhiễm tăng vọt ở Anh vào đầu tháng ba, Pankhania và những người khác đã khẩn khoản kiến nghị biến đổi các trung tâm chăm sóc khách hàng qua điện thoại thành trung tâm truy dấu lịch sử tiếp xúc. Nhưng điều đó không thành sự thực, Pankhania gọi đây là "cơ hội bị bỏ lỡ".
Pankhania nói thêm rằng mặc dù Anh có khả năng điều trị rất tốt những bệnh nhân mắc bệnh hô hấp nguy kịch, họ có quá ít giường trong khi số người nhiễm tăng theo cấp số nhân.
"Chúng tôi đã hoạt động hết công suất. Hơn nữa, Covid-19 xuất hiện vào thời điểm chúng tôi vốn đã bị đẩy đến giới hạn và không thể xoay xở nổi", ông nói, nhấn mạnh Dịch vụ Y tế Công của Anh đã giảm số giường bệnh trong vài năm qua.
Ở những nước khác, nhân viên y tế và hệ thống bệnh viện có ít kinh nghiệm phân bổ nguồn lực khan hiếm, tức là xác định mức độ khẩn cấp để quyết định thứ tự điều trị cho bệnh nhân, vì các bệnh viện châu Âu vốn có nguồn lực dồi dào.
"Các bác sĩ Italy đau đớn khi ra quyết định bệnh nhân nào được sử dụng giường chăm sóc đặc biệt vì thông thường, họ có thể tiếp nhận tất cả bệnh nhân", Robert Dingwall, thuộc Đại học Nottingham Trent, người đã nghiên cứu các hệ thống y tế trên khắp châu Âu, nói. " Vì thiếu kinh nghiệm, họ không thể chống đỡ nổi".
Châu Âu vốn thường hỗ trợ các nước nghèo hơn đối phó dịch bệnh. Nhưng giờ đây, các quốc gia bao gồm Italy, Pháp và Tây Ban Nha đang nhận hỗ trợ khẩn cấp từ các nước khác. Chiara Lepora, người đứng đầu công tác chống dịch tại Lodi, bắc Italy của Bác sĩ Không Biên giới, nhận định Covid-19 phơi bày một số vấn đề nghiêm trọng ở các nước phát triển.
"Không thể dùng bệnh viện để chiến đấu với dịch bệnh", bà nói về tình trạng mỗi ca bệnh, dù nặng hay nhẹ, đều được đưa vào bệnh viện. "Bệnh viện chỉ để giải quyết hậu quả".
Các bác sĩ ở Bergamo, tâm dịch ở Italy, mô tả nCoV là "Ebola của người giàu" trong một bài viết trên tạp chí NEJM Catalyst Innovations in Care Delivery. Ông cảnh báo hệ thống y tế phương Tây có nguy cơ kiệt quệ nguồn lực vì Covid-19, giống các bệnh viện Tây Phi trong đợt bùng phát Ebola 2014-2016.
"Hệ thống y tế phương Tây được xây dựng với quan niệm coi chăm sóc cho từng bệnh nhân riêng lẻ là trọng tâm, nhưng dịch bệnh đòi hỏi họ chuyển sang cách tiếp cận tập trung vào cộng đồng", các bác sĩ ở Bergamo nói.
Mô hình đó thường thấy ở các quốc gia châu Phi hoặc các khu vực châu Á, nơi bệnh viện chỉ dành cho những người có triệu chứng nặng nhất, nhiều bệnh nhân khác được cách ly hoặc điều trị tại các cơ sở nhỏ hơn, tương tự bệnh viện dã chiến đang được vội vã xây dựng trên khắp châu Âu.
Mạng lưới bác sĩ gia đình lớn ở châu Âu cũng không đủ để điều trị cho bệnh nhân. Trong khi đó, vấn đề có thể dễ dàng giải quyết hơn bằng lượng lớn nhân viên y tế - những người ít chuyên môn hơn bác sĩ nhưng tập trung vào các biện pháp kiểm soát dịch. Các nước đang phát triển dễ có lực lượng như vậy hơn vì họ đã quen với chiến dịch y tế lớn như tiêm chủng.
Một số chuyên gia cho rằng các nước châu Âu đã tính toán sai khả năng ngăn chặn nCoV. "Nhưng dẫu sao đây cũng là bệnh mới và tốc độ lây lan của nó gây bất ngờ", Stacey Mearns thuộc Ủy ban Cứu hộ Quốc tế, tổ chức viện trợ nhân đạo có trụ sở tại Mỹ, nói.
Mearns cho biết vài tuần trước, không ai tưởng tượng nổi tình cảnh tuyệt vọng đang diễn ra trên khắp châu Âu - các bác sĩ và y tá cầu xin đồ bảo hộ, sân trượt băng biến thành nhà xác tạm thời. Ở Tây Ban Nha, 14% người nhiễm là nhân viên y tế, càng làm thiếu hụt nguồn lực vào thời điểm quan trọng.
"Chúng ta từng thấy các bệnh viện bị quá tải như thế trong Ebola ở Tây Phi", bà nói. "Nhưng thật đáng chú ý khi các quốc gia giàu nguồn lực cũng lâm vào tình cảnh tương tự".
Phương Vũ (Theo AP )
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét